| Refield Lab · รีฟีลด์ แล็บ - ธรรมชาติ กับ การจัดการน้ำ #3

BMPs: Best Management Practices

Nov 5, 2021

น้ำเป็นทรัพยากรที่มีความจำเป็นต่อการดำรงชีวิตของคนเป็นอย่างมากทั้งในด้านการใช้ประโยชน์โดยตรงและการนำมาใช้เพื่อสร้างผลผลิตอย่างอื่น เช่น การทำเกษตรกรรม แต่การใช้น้ำบางแบบทำให้น้ำเสื่อมคุณภาพลง หรือเกิดการปนเปื้อน ทำให้ไม่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ แถมยังส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมอื่นด้วย

BMPs: best management practices

best management practices เป็นแนวความคิดของทางอเมริกาและแคนาดาเกี่ยวกับแนวทางการจัดการน้ำเพื่อควบคุมมลพิษทางน้ำที่ไม่รู้แหล่งที่มาของมลพิษ (non-point source pollution) เกิดขึ้นเมื่อประมาณ 35 ปีก่อน โดยมลพิษประเภทนี้มักถูกนำพามาโดยน้ำหลากผิวดินที่ไหลผ่านพื้นที่ต่าง ๆ เช่น พื้นที่เกษตรกรรมที่มีการใช้สารเคมีในการเพาะปลูก พื้นที่อุตสาหกรรม ก่อนไหลลงสู่แหล่งน้ำทางธรรมชาติ ทั้งลำธาร แม่น้ำ บ่อน้ำ ทะเลสาบ

BMPs มีความหมายครอบคลุมทั้ง โครงสร้าง (Structure) และ กระบวนการ (Process) ที่นำเข้ามาใช้เพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหาคุณภาพน้ำ

ตัวอย่างโครงสร้างที่นำเข้ามาช่วยกรองและลดมลพิษ ได้แก่ การปลูกพืชคลุมหน้าดิน การทำแนวพืชพรรณริมตลิ่งหรือริมทางน้ำ

ตัวอย่างกระบวนการที่จะช่วยลดมลพิษที่อาจจะเกิดขึ้น เช่น การศึกษาทางน้ำก่อนเริ่มกระบวนการปรับปรุงพื้นที่ การควบคุมน้ำหลากผิวดินจากพื้นที่ก่อสร้าง การวางแผนการทำการเกษตรและปศุสัตว์โดยการกำหนดโซนนิ่งที่เหมาะสม รูปแบบการให้น้ำพืชพรรณและสัตว์ การควบคุมการใช้สารเคมี การควบคุมการพังทลายของหน้าดินและการตกตะกอน

นอกจากพื้นที่ชนบทแล้ว ในมิติของพื้นที่เมืองยังมีแนวทางการจัดการน้ำหลากผิวดินเพื่อรักษาคุณภาพน้ำและส่งเสริมคุณภาพชีวิตของคนเมืองด้วย โดยปัญหาคุณภาพน้ำที่เกิดขึ้นในเมืองส่วนใหญ่เกิดจากการเจริญเติบโตของเมืองที่มีการเปลี่ยนรูปแบบของพื้นที่ เช่น เปลี่ยนจากพื้นที่ที่สามารถซึมน้ำได้เป็นพื้นดาดแข็ง น้ำฝนที่ตกลงมาแล้วไหลผ่านถนนจะพัดพาเอาสิ่งสกปรกจากพื้นที่เมืองไหลลงสู่แหล่งน้ำ การใช้ BMPs เข้ามาช่วยแก้ปัญหาจึงเน้นไปที่การลดปริมาณน้ำหลากผิวดินและปรับปรุงคุณภาพน้ำโดยใช้กระบวนการการคายและระเหยน้ำจากพืช (evapotranspiration) การกรองน้ำ การซึมของน้ำ การหน่วงน้ำ ตลอดจนกระบวนการทางชีวภาพและเคมี

แนวทางของ BMPs ในพื้นที่เมือง จะสามารถแบ่งหมวดหมู่ได้ดังนี้

1. การกักเก็บ เช่น การสร้างบ่อกักเก็บน้ำ การวางโครงสร้างพื้นฐานสีเขียว

2. การใช้พืชพรรณ เช่น การสร้างแนวพืชพรรณ (Buffer) การสร้างหลังคาเขียว (Green roof) การฟื้นคืนพื้นที่ชุ่มน้ำ (Wetland)

3. การกรอง และซึม เช่น การใช้พื้นซึมน้ำได้โดยพื้นจะช่วยทำหน้าที่เป็นตัวกรองน้ำก่อนปล่อยน้ำไหลลงดินไปเป็นน้ำใต้ดิน การสร้างสวนที่ช่วยรับและซึมน้ำ (Rain Garden)

4. การพัฒนาพื้นที่ที่คำนึงถึงประเด็นน้ำ เช่น การออกแบบพื้นที่ที่สอดคล้องกับเงื่อนไขเดิมของพื้นที่

เพราะนอกจากปริมาณน้ำเพียงอย่างเดียวนั้นไม่สามารถเป็นตัวบ่งชี้ถึงความอุดมสมบูรณ์ได้ หากน้ำไม่มีคุณภาพทั้งคน สัตว์ และพืช ก็จะไม่สามารถใช้ประโยชน์จากน้ำได้อย่างเต็มที่ และน้ำนั้นอาจเป็นตัวร้ายที่ทำลายสุขภาพและระบบนิเวศของพื้นที่ การวางแผนการจัดการน้ำให้มีคุณภาพจึงเป็นประเด็นที่ควรให้ความสำคัญ เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดี และนิเวศที่ยั่งยืน

#BMPs #WaterManagement

อ้างอิง และอ่านเพิ่มเติม

https://www.ncforestservice.gov/water_quality/what_are_bmps.htm

https://www.epa.gov/npdes/national-menu-best-management-practices-bmps-stormwater

Back

Page updated

Report abuse